Kto ponosi koszty utrzymania ogrodzenia?

Niejeden właściciel nieruchomości zgodzi się, że do największych zalet posiadania własnego gruntu należy możliwość swobodnego – w większym bądź mniejszym stopniu – dysponowania elementami znajdującymi się na jego terenie, a także zachowania prywatności. Poziom tej ostatniej często zwiększa dodatkowo obecność ogrodzenia oddzielającego działkę od sąsiedniej nieruchomości. Jeśli znajduje się ono w całości na jednym z gruntów, zasady co do obowiązku jego utrzymania są jasne. Jeżeli jednak ogrodzenie wzniesiono na granicy nieruchomości, niekiedy pojawiają się jednak niejasności czy nawet spory w tym zakresie.

Utrzymanie ogrodzenia a przepisy Kodeksu cywilnego

Obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania ogrodzenia znajdującego się na granicy działek, podobnie jak innych elementów, takich jak mury, miedze, rowy, drzewa i krzewy, reguluje Kodeks cywilny. Można w nim znaleźć następujące zapisy:

“Art. 154. § 1. Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.

§ 2. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.”

Jasno wynika z nich, że do utrzymania ogrodzenia na granicy nieruchomości zobowiązani są sąsiedzi w równym stopniu. Warto jednocześnie zaznaczyć, że dotyczy to osób zamieszkujących grunty, niekoniecznie zaś ich faktycznych właścicieli. Trzeba też pamiętać, że chociaż obaj sąsiedzi mają obowiązek utrzymania ogrodzenia, to nie jest ono własnością żadnego z nich, co sprecyzowała podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Monika Zbrojewska w odpowiedzi na interpelację nr 31325 w sprawie ogrodzeń nieruchomości z dn. 7 kwietnia 2015 r. Inaczej wygląda sytuacja, gdy płot bądź mur znajduje się w całości na terenie jednej z działek – wówczas należy do jej właściciela i jedynie on ponosi koszty jego utrzymania.

Współfinansowanie budowy ogrodzenia na granicy gruntów

W kontekście ogrodzeń na granicach gruntów warto wspomnieć o sytuacji, w której jeden z sąsiadów decyduje się na jego wybudowanie. W takich przypadkach niekiedy pojawia się spór, w ramach którego osoba planująca budowę muru bądź płotu na granicy działek chce obarczyć częścią kosztów swojego sąsiada. Jak jednak wspomniano wcześniej, przepisy Kodeksu cywilnego dotyczą wyłącznie wspólnego utrzymania ogrodzenia, a nie solidarnego finansowania jego wzniesienia. Współdzielenie kosztów budowy może mieć więc miejsce wyłącznie z tytułu zgody obu stron (na co ponownie wskazuje przywołana wcześniej odpowiedź na interpelację poselską) – wzniesienie ogrodzenia na styku nieruchomości bez sąsiedzkiego porozumienia może skutkować pozwem z tytułu naruszenia granic działki.

Budowa ogrodzenia w porozumieniu z sąsiadem

Aby uniknąć nieporozumień czy wręcz sporów na drodze sądowej z sąsiadem, warto więc budować ewentualne ogrodzenia w całości na własnej posesji, zwłaszcza że do budowy nie są potrzebne żadne zezwolenia (pod warunkiem, że nie przekroczy ono 2,2 m wysokości). Jeśli natomiast zależy nam na wzniesieniu muru na granicy działek, zwykła sąsiedzka rozmowa może pozwolić na wypracowanie porozumienia i zapobiec ewentualnym, czasochłonnym, uciążliwym konfliktom.